Độc tính trên gan của Paracetamol là do đâu? Cách sử dụng Paracetamol đúng nhất

Những thông tin về độc tính trên gan của Paracetamol đã không còn quá xa lạ với người sử dụng. Paracetamol mặc dù là một loại thuốc thông dụng, nhưng lại có nguy cơ độc tính trên gan khi sử dụng quá liều. Vì thế, việc dùng thuốc đúng cách, tuân thủ liều lượng là điều vô cùng quan trọng.

Độc tính trên gan của Paracetamol là do đâu?

Cơ chế gây hại cho gan của Paracetamol liên quan chủ yếu đến việc chuyển hóa chất này trong cơ thể. Cụ thể, cơ chế hình thành độc tính trên gan của Paracetamol như sau:

• Chuyển hóa Paracetamol: Khi được uống hoặc tiếp xúc qua đường uống, Paracetamol sẽ hấp thụ nhanh chóng từ dạ dày và ruột non vào máu. Một phần Paracetamol sẽ đi qua gan để được chuyển hóa thành các chất khác và có thể loại bỏ khỏi cơ thể.
• Chuyển hóa trong gan: Trong gan, Paracetamol trải qua hai con đường chuyển hóa chính. Một con đường là quá trình chuyển hóa tương đối an toàn, dẫn đến việc Paracetamol được chuyển hóa thành Sulfate và Glucuronide Paracetamol. Những chất này sau đó sẽ được đào thải ra nước tiểu.
• Chuyển hóa thành NAPQI: Con đường chuyển hóa thứ hai là quá trình chuyển hóa Paracetamol thành NAPQI thông qua một enzym gọi là CYP2E1. NAPQI là một chất rất độc hại cho tế bào gan. Trong điều kiện bình thường, NAPQI sẽ được chuyển hóa và loại bỏ một cách an toàn.
• Không cân bằng giữa chuyển hóa: Khi Paracetamol được sử dụng quá liều hoặc khi gan phải đối mặt với lượng Paracetamol lớn đột ngột gây ngộ độc Paracetamol thì quá trình chuyển hóa thông qua CYP2E1 sẽ bị quá tải, dẫn đến tạo ra lượng lớn NAPQI.
• Tác động của NAPQI: Khi NAPQI tích tụ, nó có khả năng tấn công các cấu trúc tế bào gan và gây ra sự tổn thương. Gan sẽ cố gắng loại bỏ NAPQI bằng cách kích hoạt quá trình Glutathione để gắn vào NAPQI và làm nó trở thành một hợp chất ít độc hại hơn. Tuy nhiên, khi NAPQI tích tụ quá nhiều, quá trình này sẽ bị áp lực và hệ thống chống oxy hóa trong gan sẽ bị suy yếu.
• Tổn thương tế bào gan: Khi quá trình chống oxy hóa yếu đi, các tế bào gan sẽ bị tổn thương nặng, dẫn đến việc giảm khả năng hoạt động của gan và có thể gây ra viêm gan và suy gan.

Các dấu hiệu nhận biết gan bị nhiễm độc tố do Paracetamol

Độc tính trên gan của Paracetamol là một vấn đề nghiêm trọng có thể xảy ra khi người dùng sử dụng liều lớn Paracetamol trong khoảng thời gian ngắn hoặc dùng quá liều trong thời gian dài.

Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp khi nhiễm độc gan do Paracetamol gây ra:

• Buồn nôn và nôn mửa: Triệu chứng này thường xuất hiện sau vài giờ khi sử dụng quá liều Paracetamol. Nôn mửa có thể khá nặng và không giảm sau khi nôn.
• Đau vùng bên phải trên bụng: Đau vùng bên phải trên bụng gần xương sườn là một triệu chứng phổ biến mà độc tính trên gan của Paracetamol gây ra. Tình trạng đau này có thể tăng theo thời gian.
• Mệt mỏi: Người bị nhiễm độc gan thường cảm thấy mệt mỏi, yếu đuối và mất sức.
• Rối loạn chức năng gan: Nhiễm độc gan do Paracetamol có thể dẫn đến rối loạn men gan, thể hiện qua việc tăng các chỉ số thử nghiệm gan như AST và ALT trong máu.
• Thay đổi trong chỉ số đông máu: Độc tính trên gan của Paracetamol cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng đông máu của cơ thể, dẫn đến nguy cơ chảy máu và bầm tím.
• Rối loạn tiểu đường: Một số người có thể trải qua rối loạn tiểu đường sau khi bị nhiễm độc gan do Paracetamol.
• Thay đổi tâm thần và tình trạng nhận thức: Nhiễm độc gan có thể gây ra rối loạn tâm thần như hôn mê, tình trạng lú lẫn và mất ý thức.

Nếu bạn nghi ngờ mình đã sử dụng quá liều Paracetamol hoặc có các triệu chứng trên, bạn nên đến ngay bệnh viện để được thăm khám. Nhiễm độc gan do Paracetamol có thể gây hại nghiêm trọng và cần được điều trị ngay lập tức để tránh các biến chứng nghiêm trọng đối với gan cũng như sức khỏe tổng thể.

Cách sử dụng thuốc Paracetamol thế nào mới đúng?

Việc sử dụng thuốc Paracetamol đúng cách là rất quan trọng để tránh các vấn đề liên quan đến sức khỏe, nhất là nguy cơ nhiễm độc tính trên gan của Paracetamol. Dưới đây là một số hướng dẫn để sử dụng thuốc Paracetamol đúng cách:

• Tuân thủ liều lượng: Luôn tuân thủ hướng dẫn liều lượng được ghi trên bao bì hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Đừng sử dụng quá liều Paracetamol, vì điều này có thể gây nhiễm độc gan.
• Không kết hợp với các sản phẩm khác chứa Paracetamol: Kiểm tra kỹ thành phần của các sản phẩm khác (ví dụ: Thuốc ho, thuốc hạ sốt, hay thuốc giảm đau khác) để đảm bảo rằng bạn không sử dụng quá liều Paracetamol từ nhiều nguồn khác nhau.
• Không sử dụng lâu dài mà không có chỉ định của bác sĩ: Sử dụng Paracetamol trong thời gian dài hoặc vượt quá liều lượng đề xuất có thể gây hại cho gan và sức khỏe chung của bạn.
• Không sử dụng khi uống rượu: Tránh sử dụng Paracetamol khi bạn đang uống rượu, vì sự kết hợp này có thể gây tổn thương gan.
• Không dùng cho những người có tiền sử bệnh gan: Nếu bạn có tiền sử bệnh gan hoặc các vấn đề về gan, hãy thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng Paracetamol.
• Sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ: Nếu bạn đang điều trị bằng các loại thuốc khác hoặc có các vấn đề sức khỏe, cần trình bày với bác sĩ về tình trạng của bản thân.
• Theo dõi triệu chứng: Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng lạ hoặc phản ứng không mong muốn sau khi sử dụng Paracetamol, ngưng sử dụng thuốc và đến thăm khám tại bệnh viện để được điều trị.

Ngừng sử dụng thuốc Paracetamol khi có biểu hiện nào?

Người bệnh cần ngừng sử dụng thuốc Paracetamol và tham khảo sự tư vấn của bác sĩ, chuyên gia y tế ngay lập tức trong các trường hợp sau:

• Triệu chứng tăng cường hoặc không giảm đi sau khi sử dụng thuốc: Nếu triệu chứng đau hoặc sốt không giảm đi sau khi sử dụng Paracetamol theo hướng dẫn liều lượng, bạn nên tham khảo sự tư vấn của bác sĩ để được khám và chẩn đoán lại.
• Dấu hiệu dị ứng nghiêm trọng: Nếu phát hiện bất kỳ triệu chứng dị ứng nghiêm trọng như nổi mề đay, sưng mặt, môi hoặc lưỡi, khó thở hoặc khò khè, bạn cần ngưng sử dụng Paracetamol ngay lập tức.
• Buồn nôn, nôn mửa, đau bên phải trên bụng: Nếu bạn có các triệu chứng này sau khi sử dụng Paracetamol, có thể đã gặp vấn đề về gan.
• Sử dụng cồn và chất kích thích: Nếu bạn đã uống rượu hoặc có tiếp xúc với chất kích thích gần đây, hãy tránh sử dụng Paracetamol hoặc các loại thuốc giảm đau khác.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ tới bạn đọc những thông tin hữu ích về vấn đề độc tính trên gan của Paracetamol. Hy vọng với kiến thức trên sẽ giúp các bạn có thêm kinh nghiệm để tự bảo vệ sức khỏe của mình và người thân trong gia đình.

Xem thêm:

• Paracetamol đường tĩnh mạch có an toàn không?
• Thuốc hạ sốt không hại gan, an toàn cho sức khỏe
• Liều lượng và cách dùng thuốc hạ sốt cho bé 5 tuổi