Bạn đã biết: Nồng độ Estrogen theo từng độ tuổi
Vậy sự thay đổi nồng độ estrogen diễn ra như thế nào, có những yếu tố nào có thể tác động tới nồng độ estrogen?
Estrogen là gì?
Estrogen là tên của một loại nội tiết tố trong cơ thể con người. Nội tiết tố là hợp chất hóa học được tiết ra trong cơ thể, đi theo con đường dịch thể để tác động tới cơ quan đích. Số lượng và nồng độ của các nội tiết tố không phải hằng định mà có sự thay đổi theo giai đoạn, thay đổi hàng ngày, hoặc thậm chí thay đổi ngay trong ngày.
Estrogen là một loại nội tiết tố, bao gồm các hợp chất là estriol, estradiol và estrone:
- Estriol được tiết ra bởi nhau thai, do đó nó chỉ xuất hiện khi người phụ nữ mang thai. Ngoài ra một lượng cực kì nhỏ estriol là sản phẩm phụ cũng được tạo ra khi cơ thể sử dụng estradiol. Không có cách nào để cơ thể tạo ra estradiol hoặc estrone từ estriol.
- Estradiol là nội tiết tố sinh dục cơ bản ở các trẻ em gái và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, nó được tạo ra từ các nang trứng đang phát triển của buồng trứng. Estradiol hình thành nên các đặc điểm của giới tính nữ cũng như các hoạt động tình dục. Bên cạnh đó, estradiol cũng rất quan trọng đối với sự phát triển xương của phụ nữ, và nó cũng có liên quan tới hầu hết các vấn đề phụ khoa, bao gồm lạc nội mạc tử cung, u xơ và thậm chí cả các loại ung thư ở nữ giới. Cơ thể có khả năng chuyển hóa estradiol thành estrone, và ngược lại từ estrone thành estradiol.
Estrone xuất hiện rộng khắp cơ thể, và loại estrogen chính ở phụ nữ sau thời kỳ mãn kinh.
Buồng trứng tuy là nguồn chế tiết chính của estrogen, nhưng không phải là nơi chế tiết duy nhất. Các mô mỡ của cơ thể cũng sản xuất ra một lượng estrogen nhất định.
Nồng độ estrogen bình thường có thể dao động rất lớn giữa các phụ nữ, và ngay cả dù là ở trên một người phụ nữ thì nồng độ estrogen cũng thay đổi theo ngày.
Sự thay đổi nồng độ Estrogen theo từng độ tuổi
Nồng độ estrogen bình thường có thể dao động rất lớn giữa các phụ nữ, kể cả giữa hai phụ nữ có cùng chu kỳ kinh, đang ở ngày kinh giống nhau thì nồng độ estrogen của họ cũng rất khác nhau. Ngay cả ở cùng một người phụ nữ thì nồng độ estrogen cũng thay đổi theo ngày.
Trong thời kì dậy thì, hai buồng trứng ở nữ giới bắt đầu giải phóng nội tiết tố estrogen theo cùng với chu kỳ kinh nguyệt. Trong mỗi kỳ kinh, nồng độ estrogen tăng lên đột ngột vào nửa đầu chu kỳ, kích thích quá trình rụng trứng, và sau khi trứng rụng thì nồng độ estrogen tụt xuống nhanh chóng.
Tiền mãn kinh là giai đoạn chuyển tiếp trước khi người phụ nữ mãn kinh. Sự suy giảm nồng độ estrogen tự nhiên đầu tiên diễn ra ở giai đoạn này, kèm theo sự xuất hiện nhiều thay đổi khác. Khi bắt đầu bước vào giai đoạn tiền mãn kinh người phụ nữ có thể thấy mình tăng cân, kinh nguyệt bất thường, cơn nóng bừng, khô âm đạo,…
Một số phụ nữ có thể xuất hiện sự thay đổi về mặt cảm xúc (dù sự thay đổi này lại có thể liên quan tới estrogen hoặc không). Nồng độ estrogen thấp cũng có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện các bệnh lý tim mạch, đột quỵ, loãng xương và gãy xương ở phụ nữ.
Khi đã mãn kinh, nồng độ estrogen ở người phụ nữ sẽ tụt thấp, và đây là một quá trình hết sức tự nhiên. Những phụ nữ trẻ tuổi cũng sẽ có nồng độ estrogen tụt thấp nếu như họ trải qua phẫu thuật loại bỏ cả hai buồng trứng, và hiện tượng này gọi là mãn kinh do phẫu thuật.
Các yếu tố gây ảnh hưởng, thay đổi nồng độ estrogen của cơ thể
Nồng độ estrogen ở cơ thể phụ nữ có thể bị tác động bởi nhiều yếu tố khác nhau, trong đó có một số yếu tố gây giảm nồng độ estrogen, và ngược lại, một số yếu tố khác gây tăng nồng độ estrogen.
Một số tình trạng, lối sống và quá trình nhất định có thể gây tụt giảm nồng độ estrogen trong cơ thể, bao gồm:
- Suy buồng trứng sớm.
- Suy giảm chức năng tuyến yên
- Sảy thai
- Hội chứng buồng trứng đa nang (polycystic ovarian syndrome)
- Chứng chán ăn tâm thần
- Tập luyện hoặc huấn luyện quá mức
- Một số thuốc điều trị nhất định, chẳng hạn như clomiphene
- Mới sinh con, đang cho con bú
- Quá gầy: Mặc dù hai buồng trứng là nơi sản xuất estrogen chính nhưng không phải là nơi duy nhất, các mô mỡ cũng có thể sản xuất ra một lượng estrogen nhất định. Chính vì lý do đó mà những phụ nữ có ít mỡ trong cơ thể (chẳng hạn như vận động viên, người mẫu, chuyên viên thể dục,…) có thể có nồng độ estrogen thấp, và có khả năng họ sẽ phải đối mặt với các vấn đề do thiếu estrogen vốn thường gặp ở những phụ nữ đã mãn kinh.
Một số yếu tố có thể khiến nồng độ estrogen tăng lên, chẳng hạn như:
- Thừa cân và béo phì
- Tăng huyết áp
- Đái tháo đường
- Mang thai khỏe mạnh
- Các khối u ở buồng trứng hoặc tuyến thượng thận
- Một số thuốc điều trị, chẳng hạn như các steroid, ampicillin, các thuốc có thành phần chứa estrogen, các phenothiazine, và các tetracycline.
Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu hoặc biểu hiện bất thường nào, hoặc nghi ngờ bản thân đang bị mất cân bằng nội tiết tố, hãy đi thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị thích hợp.
Thanh Hoa
Nguồn Tham khảo: Tổng hợp
Lưu ý:
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.